Een kruising tussen Katniss Everdeen (Hunger Games) en Spartacus: zo is de hoofdpersoon van ‘Onverschrokken’ (Engels: ‘The Valiant’) te omschrijven, de YA roman van Lesley Livingston. Een stoere jonge vrouw die weet wat ze wil en vecht voor haar eigen vrijheid, die zich door geen enkele man en door geen enkele macht de wil laat opleggen. Het verhaal speelt zich af in de Romeinse oudheid, aan het einde van de Republiek, als Caesar de machtigste man van Rome is. Maar zelfs oog in oog met de machtigste man op aarde weet deze heldin zich prima staande te houden en daarin schuilt ongetwijfeld deels de aantrekkingskracht van dit verhaal. Alles is mogelijk voor wie voor zijn eigen dromen wil vechten.
Het verhaal
De jonge Fallon, dochter van een Keltische koning en lid van de Cantii-stam, wordt gevangengenomen door een slavenhandelaar en naar Rome gebracht, waar ze op een slavenmarkt wordt verkocht en terechtkomt in een school voor vrouwelijke gladiatoren. De school is een eigendom van Julius Caesar, de vijand van haar volk, en daarmee is ze nu in feite zijn bezit. Maar Fallon weet zich door wilskracht, moed en keiharde trainingsarbeid te ontwikkelen tot de onverschrokken krijger die ze altijd al had willen zijn. In de arena behaalt ze de ene overwinning na de andere en ontdekt dat vrijheid eerst en vooral is: radicaal kiezen voor wat je eigen hart je ingeeft.
Historiciteit
In ‘Onverschrokken’ is het Julius Caesar die voor het eerst vrouwelijke gladiatoren zou hebben laten optreden en die in Rome een vrouwelijke gladiatorenschool heeft opgericht (de Ludus Achilea). Hiervoor ontbreekt elk historisch bewijs. Wel is het zo, dat steeds meer moderne wetenschappers het verschijnsel van de vrouwelijke gladiator erkennen, ondanks de schaarsheid van archeologische bronnen (zie onder andere: https://www.nemokennislink.nl/publicaties/de-vrouwelijke-gladiator/). Het lijkt vooral de vraag in hoeverre de Romeinen vrouwengevechten serieus namen, of dat het vooral als absurdistisch en erotisch vermaak diende. De satirische dichter Juvenalis (60-133 n.C.) schrijft afkeurend: ‘wanneer er vrouwen zijn die met ontblote borsten Toscaanse zwijnen rijgen aan hun jachtspriet’ (Satiren I,24-5). Livingston modelleert haar vrouwelijke gladiatoren naar het voorbeeld van de mannen. Ze voert bekende gladiatorentypes ten tonele, zoals de murmillo (een gladiator met een zwaard en een groot schild) en de retiarius (een gladiator met een drietand en een net). Fallon zelf treedt in het strijdperk als een zogenaamde dimachaerus (een gladiator met in elke hand een zwaard).
Specifieke historische gebeurtenissen die in ‘Onverschrokken’ voorkomen zijn: Caesar’s invasie van Britannië in 55 en 54 v.C., de slag bij Alesia (52 v.C.) onder leiding van de Gallische koning Vercingetorix, Caesar’s viervoudige triomftocht in het jaar 46 v.C. (wordt aangekondigd). Ook komen we de Egyptische koningin Cleopatra tegen in het gezelschap van Caesar. Zij weet het feministische sausje (dat het boek toch al bezit) nog wat te versterken: ‘Een vrouw hoort haar eigen koers in het leven uit te kunnen zetten’.
Naast Caesar, Vercingetorix en Cleopatra komen we nog een historisch personage tegen: de volkstribuun Lucius Pontius Aquila, die het met Caesar aan de stok krijgt en later, buiten dit verhaal, een van de samenzweerders zal worden die hem uit de weg willen ruimen.
Tenslotte geeft het boek – behalve in de Romeinse wereld – een inkijkje in de cultuur van het Keltische Britannië. Verschillende leden van de Cantii stam dragen een ‘torque’, de unieke nekversiering van edelmetaal die een teken was van aristocratische afkomst. De ‘stervende Gallier’, een van de beroemdste beelden uit de oudheid, is drager van dit sieraad.
Ook speelt de Keltische religie een duidelijke rol in het verhaal: Fannon onderhoudt een persoonlijke relatie met Morrigan, godin van de oorlog en de dood, die vaak wordt voorgesteld in de gedaante van een raaf.
Al met al heeft Livingston een zeer lezenswaardig boek geschreven. Het is inmiddels wachten op de Nederlandse vertaling van het tweede deel…